Home

De dam van Holwerd naar Ameland


Ergens eind vorige eeuw, om precies te zijn op vrijdag 9 juli 1999,
bezochten we met onze tjalk "Zwarte Ruiter" de dam,
die in 1872 tussen Ameland en Holwerd is aangelegd.
Het oprichten van de dijk was een eerste poging om een deel van de Waddenzee droog te leggen.
     We wilden die omineuze dam eens van dichtbij bekijken.
Onze tjalk is ideaal uitgerust voor zo'n expeditie. Je hebt alle tijd om rond te kijken,
als het water weer opkomt stap je aan boord en ben je thuis. Niks geen gehaast.

    Elke tocht van Ameland naar Schiermonnikoog of andersom passeerden we
een mysterieuze zwarte stippellijn op de kaart,
zonder precies te weten wat zich daar verborg.
Een gele boei met het opschrift "DAM" was het enige aanknopingspunt.

de dam onder Ameland zoals die op de vaarkaart is aangegeven
Rechtsonder op de kaart steekt de veerbootsteiger van Holwerd een eind buiten de kust uit.
Lichtgeel is op de kaart land, wit is diep water en het vage groen is "het Wad",
de droogvallende zandplaten.

Dit is het deel van de Waddenzee tussen Ameland en de Friese kust,
Ameland ligt ongeveer 8 km van het vasteland.
kaart van het Wad onder Ameland

Één keer passeerden we een uur na vertrek van Ameland het rechthoekige vak,
dat door vier boeien wordt aangegeven:
(toen) de rode boeien ZSA8 en ZSA10 en de groene boeien ZSA 19 en ZSA 21.
Uit voorzichtigheid durfden we het stippellijntje nooit te passeren! Daar lag de dam!

Die keer kwamen we kruisend ook een stukje buiten de boeienlijn.
Opeens bonkte het zwaard tegen iets hards, kwam een heel stuk omhoog,
zakte weer naar beneden, kwam bonkend weer omhoog... : daar zat iets massiefs onder water.
normaal is er alleen zand op het Wad!
    We besloten om daar in de buurt eens droog te vallen, het leek een interessante plek!
We werden dan ook niet teleurgesteld. Er ligt daar een waar monument uit voorbije tijden.

(Lees meer over het ontstaan van de dam:
https://www.amelanderhistorie.nl/products/damverbinding-tussen-ameland-en-de-friese-kust/
en 
https://www.amelanderhistorie.nl/news/dam-naar-ameland/ )

Vanuit de mast, op 12 meter hoogte boven de drooggevallen wadbodem,
hebben we het panorama gefotografeerd. Toen nog met een gewone spiegelreflexcamera.
Hier een miniatuur van de linkerhelft van het panorama, je kijkt hier naar het zuiden:
miniatuur linkerdeel panorama dam Ameland
Op de achtergrond zie je de kust van het vasteland van noordwest Europa = Friesland.
Vooruitspringend zie je de veerbootsteiger en achter de dijk ligt Holwerd.
     Midden op de foto is een grote opening in de dam, waar nu de geul, genaamd
"Zuiderspruit Ameland" doorheen stroomt.
De boeien die het vaarwater aangeven zijn heel klein op de foto te zien.
    Het panorama verloopt van zuidoostelijke richting (links) tot west-noordwestelijke richting (rechts)
Dit zijn nog gewone (analoge) foto's, we hebben de afdrukken aan elkaar geplakt en ingescand.

Verschuif de scrollbalk aan de onderkant naar rechts om de hele breedte van de samengestelde foto te zien.

linker panoramahelft dam
 rechter panoramahelft dam

Hieronder onze tjalk Zwarte Ruiter, vanuit de mast is het panorama gefotografeerd.
Rechts is de dam te zien.
Op de achtergrond  de veerdam met de veerboot, en rechts daarvan Holwerd.

Zwarte Ruiter droogliggend bij de dam

Van dichtbij is de dam nog best indrukwekkend.
Hij steekt wel zeker een halve meter boven de wadbodem uit, die hier uit stevig zand bestaat. 
Evenwijdig aan het damrestant zijn geultjes uitgespoeld.
Bij navraag bij de vuurtoren Ameland, die toen nog bemand was,
bleek de hoogte van de kruin van de dam ten opzichte van NAP niet bekend te zijn.

Maar we hebben goed opgelet en met de verrekijker de kruin in de gaten gehouden.
Deze verdwijnt onder water bij een waterstand van ongeveer NAP -30

Onze hond konden we vrij laten rondlopen omdat we hem geleerd hadden om vogels met rust te laten.
Hij heeft nog nooit één vogel opgejaagd. Hij bleef altijd bij ons in de buurt.

Ameland aan de horizon is ongeveer 3 km ver.

de dam benoorden de Zuiderspruit Ameland in noordelijke richting, op de achtergrond Ameland.

dam in noordelijke richting

dam met hond en mensen


Hieronder de dam in zuidelijke richting, waar hij in de Zuiderspruit Ameland verloopt,
aan de overkant van de geul gaat hij verder, en loopt door tot vlakbij de kust.
Rechts aan de horizon de veerbootsteiger bij Holwerd. Die is gebouwd op de grondvesten van deze oude dijk.
De kust is ongeveer 4 km hiervandaan.

dam Ameland in zuidelijke richting waar hij in de Zuiderspruit Ameland verdwijnt

Nog goed is te zien hoe de dijk gebouwd is op een vlechtwerk van wilgetakken.

de constructie van de dam, zinkstukken met wilgetenen is na bijna 150 jaar nog goed te zien.

de dam bij Ameland in detail close-up

Wil je met een groep kennissen ook een keer de dam van dichtbij bekijken, laat het even weten,
we kunnen je er met de Zwarte Ruiter heen brengen;
Trek er wel een paar dagen voor uit, het is echt in the middle of nowhere.

Aan boord is een woning ingericht voor max. 16 personen. Het schip is je varende vakantiewoning.
De accomodatie aan boord is bij het personenvervoer inbegrepen.
(en dus geen aparte dienst, maar een vast onderdeel van het personenvervoer.)

Terug naar de Zwarte Ruiter natuurzeiltochten